5. Intermezzo: nog 3 bijzondere verhalen
Deel 5:
Intermezzo: Nog drie bijzondere verhalen
Ook de drie verhalen in dit intermezzo zijn elk van een andere deelnemer aan de Delphi. Het zijn uitgebreidere quotes uit een bevlogen en afgewogen betoog of overpeinzing. De drie verhalen zijn vooral bedoeld ter inspiratie rond het 2e thema van de Delphi: uitgaande van de onderkende 12 vraagstukken, hoe komen we aan de antwoorden op deze vragen? Of scherper: hoe organiseren we de kennisontwikkeling en hoe verbinden we deze kennis en inzichten met het keuze- en veranderproces van de transitie?
Transdisciplinair werken en lerende gemeenschappen
“Hoe kunnen we de kennis die we hebben omzetten in actie? Laatste wat dan nodig is meer onder-zoek of het discussiëren over welke kennisinfrastructuur nodig is. Die is er al, die is goed maar realiteit is dat politiek en beleid niet kiest en energietransitie en klimaat nog steeds als apart onderwerp ziet. De vraag is met name hoe deze onderwerpen leidend worden in alle afwegingen. Hier is kennisontwikkeling wellicht nodig, maar dan denk ik eerder over kennis van beleidsprocessen, maatschappelijke bewegingen, psychologie van verandering e.d. En zijn er nog onderwerpen als de circulaire economie, landbouwtransitie, industriële transitie, waar te weinig concreet handelings-perspectief is. Op die onderwerpen zou veel proactiever onderzocht moeten worden naar mogelijke transitiepaden, samen met bedrijven, industrie, consumenten en onderzoek. Voor beide geldt dat het dus niet gaat om een dichotome benadering van klassiek onderzoek en formeel beleid, maar dat meer moet gaan over transdisciplinaire kennisontwikkeling, dat wil zeggen het met veranderingsgezinde partijen ontwikkelen van kennis en ideeën door gezamenlijk in de praktijk mogelijke gewenste transities te doordenken en hiermee concreet te experimenteren.”
Wetenschappers die uit de ratrace stappen – mechanismen om de ratrace te doorbreken
“We hebben wetenschappers nodig die het competitieve wetenschappelijke systeem het hoofd bieden. We hebben meer wetenschappers nodig die vanuit een systeembenadering en vanuit actie-onderzoek meedoen en interveniëren in complexe multistakeholderprocessen. En die zich daarbij niet op laten jagen door de wetenschappelijke publicatiedruk. Onder invloed van die druk blijft het accent liggen op simpele, reductionistische benaderingen, die nu eenmaal sneller tot artikelen leiden. De makke daarvan is al lang aangetoond, maar veel wetenschappers wagen zich niet aan meer complexere, maar wel relevantere benaderingen. We moeten ook mechanismen ontwikkelen om wetenschappers hierbij te ondersteunen. En laten we tenminste het taboe doorbreken rondom de parttime wetenschappers / ZZP’er, professional in vaste dienst. Zij die in het hart van systemen opereren, kunnen via wetenschappelijke routes boven hun dagelijkse praktijk uitstijgen en een dieper begrip ontwikkelen van waar aan gesleuteld moet worden.
Wat ga je zelf doen?
“Ik geloof in het bij elkaar brengen van de vernieuwers in de energiesector en de gevestigde partijen en instituties. Dit gaat verder dan jong en oud; maar ook ondernemers en grote energiebedrijven en innovators met beleidsmakers. Vaak spreken zij verschillende talen en een heel ander perspectief op hoe de energietransitie zich ontwikkelt. Het bij elkaar brengen van deze mensen in een community zorgt voor meer effectieve samenwerking. De werelden van vernieuwers en bestuurders van belangrijke spelers in het energielandschap liggen zo ver uit elkaar. Ze treffen elkaar bij pitch-competities en congressen; maar er wordt nog niet geleerd van elkaars perspectieven en oplossingen voor de energietransitie. Samenwerking zit dus vaak op het niveau van investeringen en financiële transacties; terwijl de energietransitie ook om een fundamenteel herontwerp vraagt van onze manieren van denken, samenwerken, ons tot elkaar verhouden en beïnvloedt daarmee alle maatschappelijke systemen van ondernemen, onderzoek, overheid, onderwijs, onszelf als consumenten, burgers, mensen. In mijn initiatieven breng ik jonge vernieuwers en beslissers bij elkaar om een Community of practice te vormen waarin de energietransitie kan worden besproken, bestudeerd en gebezigd.”